Դատական համակարգ

Դատական համակարգ, հայտնի է նաև որպես իրավական համակարգ, արդարադատությունիրականացնող պետական իշխանության մասնագիտացված մարմինների համակարգ: Դատարանն անկախ և ինքնուրույն մարմին է, որը կայացնում է որոշումներ պետության անունից՝ լուծելուվ կոնկրետ վեճերը, պարտադիր ղեկավարվելով օրենքով։

Հոկտեմբեր

Հոկտեմբերի 1-5

Առաջադրանք 1. Ներկայացրե՛ք պետության ներքին և արտաքին գործառույթները /գրավոր/

Պետությունը քաղաքական իշխանության կազմակերպումն է, որը նպաստում է հասարակական կոնկրետ շահերի իրականացմանը որոշակի տարածքի շրջանակներում:

Պետությունը ն

Սեպտեմբեր

Սեպտեմբերի 10-14

Մուտքի դաս- «Քաղաքագիտություն» առարկան: Քաղաքականությունը և քաղաքական համակարգը.

Առաջադրանք 1. Սահմանե՛ք «Քաղաքականություն» և «Քաղաքական համակարգ»  հասկացությունները /գրավոր/

Քաղաքականություն հասկացությունը բազմիմաստ է։ Այն ունի հետևյալ բացատրությունները․

• Իր իմաստով քաղաքականություն հասկացությունը շատ լայն է: Օրինակ, այն կարող է բնութագրել հասարակության կամ հանրույթի հարաբերությունները իրենց կառավարող անհատի հետ։
• «Պոլիտեայի» տեսանկյունից, հանրույթի, հասարակության, սոցիալական խմբի քաղաքականությունը իրենից ենթադրում է սահմանադրության մի տեսակ, որն ամրագրված է թե՛ կառուցվածքային, թե՛ գործառութային հիմքերով (տեսական, մեթոդական և գործնական)։ Քաղաքականությունը կարող է ազդեցություն գործել կոնկրետ հասարակության մեջ հավասարակշռություն ստեղծելու, գործողությունների, արտաքին և ներքին զարգացման վրա։ Ի վերջո, քաղաքականությունը կարելի է համարել հասարակական պայմանագրի հասնելու միջոց, որտեղ միավորվում են անձնականն ու հասարակականը։ Հենց սա է պատճառը, որ քաղաքագետները շատ հաճախ քաղաքականությունը ներառում են սոցիալական շատ ոլորտների մեջ (տնտեսություն, իրավունք, սոցիոլոգիա և այլն)։
• Նեղ իմաստով, քաղաքական մշակույթի մեջ քաղաքականությունը կապվում է իշխանական պրակտիկայի հետ, լինի դա պայքար իշխանության համար, կնոջ և տղամարդու միջև ներկայացվածության համար, ինչպես նաև տարբեր քաղաքական կուսակցությունների միջև պայքար, հենց նույն իշխանության համար:

Առաջադրանք 2. Ի՞նչ է ուսումնասիրում Քաղաքագիտություն առարկան /գրավոր/.

Քաղաքագիտության  առաջնային օբյեկտ է համարվում  քաղաքական իշխանությունը,նրա իրավական համակարգի հիմքերը,նրա լեգիտիմության հիմքերի որոշարկումը:Բացի այդ,քաղաքագիտության օբյեկտ է համարվում քաղաքականությաունը,հասարակական կյանքի քաղաքական մակարդակը:

Քաղաքագիտության առարկան է սոցիալական սուբյեկտների փոխհարաբերությունների իրավակ հիմքը իշխանության առումով:

Խնդիրները,որոնցով զբաղվում է քաղաքագիտությունը կարելէ բաժանել 3 մասի՝

1. Քաղաքականության փիլիսոփայական  և տեսական-գաղափարական հիմքերը,քաղաքական երևույթները,հատուկ այս կամ այն ժամանակաշրջանին:
2. Քաղաքական համակարգ և քաղաքական մշակույթ,տարբեր քաղաքական համակարգերի նմանություններն ու տարբերություննյերը,նրանց առավելություններն ու թերությունները,քաղաքական ռեժիմները,նրանց փոփոխման պայմանները:

3. Քաղաքական ինստիտուտները,քաղաքական գործընթացները,քաղաքական վարքագիծը:

դաս-քննարկում

ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 10-Ը՝ ՄԱՐԴՈւ ԻՐԱՎՈւՆՔՆԵՐԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ…դաս-քննարկում

Քայլերը՝-Ներածական խոսք՝ Մարդու իրավունքների հռչակագրի ընդունումը ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայի կողմից /1948թ., դեկտեմբերի 10/–Վարդան Կարապետյան
-Հռչակագրում ամրագրված հոդվածների ներկայացում- Նարեկ Եղիազարյան
-Քննարկում՝ կարծիքներ, մոտեցումներ, համաձայնություններ-անհամաձայնություններ, հակասություններ և այլն- սովորողներ
-ՀՀ Սահմանադրություն, Գլուխ 2.- Համեմատություն հռչակագրում ամրագրված հոդվածների հետ- սովորողներ

Արդյունքը՝-Դաս-քննարկման արդյունքները լուսաբանվում են սովորողների բլոգներում, ենթակայքում.

Կրկին տասնմեկերորդ դասարանը հավաքվել և քննարկում է հետաքրքիր թեմա: Այս անգամ խոսեցինք, քննարկեցինք մարդու իրավունքների միջազգային օրվա մասին: Քննարկումը հետաքրքիր էր և որոշ կարևոր գիտելիքներ ձեռք բերեցի, որոնք պետք է ունենամ՝ որպես ապագա քաղաքացի, ներկայիս քաղաքացի: Քննարկեցինք «Մարդու և քաղաքացու իրավունքները մեր երկրում» թեման, որը կարևորում եմ: Ուսումնասիրեցինք մարդու իրավունքների համընդհանուր  հռչակագրում ամրագրված հիմնարար իրավունքները: Համեմատեցինք ՀՀ Սահմանադրությամբ ամրագրված մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները հռչակագրում ամրագրված իրավունքների հետ: Ստորև ներկայացնում եմ նախագիծը:

Դաս քննարկում

ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 10-Ը՝ ՄԱՐԴՈւ ԻՐԱՎՈւՆՔՆԵՐԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕՐ…

Արտահերթ խորհրդարանական ընտրուxթյուններ. դաս-քննարկում

Քայլերը՝-Ներածական խոսք՝ «Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, գրանցված կուսակցություններ և դաշինքներ»- Վարդան Կարապետյան

-Գրանցված քաղաքական ուժերի, նրանց ծրագրերի և գաղափարախոսությունների վերաբերյալ կարծիքներ և մոտեցումներ- սովորողներ

–Ընտրական իրավունքը և հանրաքվեին մասնակցելու իրավունքը- ՀՀ Սահմանադրություն. Հոդված 48  – Նարեկ Եղիազարյան

Արդյունքը՝-Դաս-քննարկման արդյունքները լուսաբանվում են սովորողների բլոգներում, ենթակայքում.

Նպատակը՝– Նպաստել սովորողների քաղաքական կամքի և գիտակցության ձևավորմանն ու զարգացմանը՝ որպես քաղաքացիներ 
– Սովորողների մոտ զարգացնել վերլուծական կարողություններն ու  հմտությունները, նրանց քննադատական մտածողությունը
– Ծավալել քննարկում Արտահերթ Խորհրդարանական ընտրությունների և մասնակից քաղաքական ուժերի ծրագրերի, նրանց գաղափարախոսությունների շուրջ, լսել սովորողների կարծիքներն ու համոզմունքները քննարկվող հարցերի վերաբերյալ

Դեկտեմբերի հինգին տասնմեկերորդ դասարանցիներով՝ ապագա քաղաքացիներով, դաս-քննարկում անցկացրինք,որը վերաբերվում էր Աժ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին: Ուսումնասիրեցինք, դիտարկեցինք գրեթե բոլոր կուսակցությունները և նրանց ներկայացրած ծրագրերը՝ հատկապես ինչը վերաբերվում էր ուսմանը, դպրոցներին: Ձևավորվեց մեզ մոտ ամբողջական գաղափար կուսակցությունների, նրանց ներկայացրած ապագա ծրագրերի մասին: Կարծում եմ այսպիսի քննարկումները կօգնեն մեզ ձևավորելու մեր քաղաքական հայացքները: Ստորև ներկայացնում եմ նախագիծը:

Վրացերեն

Գաիցանի-ծանոթացիր

մեգօբարիս-ընկեր

մեզոբելի-հարևան

ճիակոկորա-տրնդեզ

Գինի-խվինո

Գարեջուր-լուդի

Արդեն-ուկվե

Ես խմում եմ-դավլիե

Դու խմում ես-դալիե

Նա խմում է-դալիա

Գիշեր-ղամե

Երեկո-սաղամո

Գնում եմ -միվդիվար

Դու ես գնում-միդիխար

Գնում է-միդիս

Մենք գնում ենք-միդիվարդ

Դուք գնում եք-միդիխարդ

Նրանք գնում են-միդիան

Կեթիլի- բարի
Մասծավլեբելս- ուսուցիչ
Մօսծավլես- աշակերտ
Գինի-խվինո
Գարեջուր-լուդի
Արդեն-ուկվե
Ես խմում եմ-դավլիե
Դու խմում ես-դալիե
Նա խմում է-դալիա
Գիշեր-ղամե
Երեկո-սաղամո
Գնում եմ -միվդիվար
Դու ես գնում-միդիխար
Գնում է-միդիս
Մենք գնում ենք-միդիվարդ
Դուք գնում եք-միդիխարդ
Նրանք գնում են-միդիան
Արագ-չքարա
Դանդաղ-նելա
Բարձրահասակ-մաղալի
Ցածրահասակ-դաբալի
Գեղեցիկ-լամազի
Տգեղ-ուշնո
Նիհար-գամխդարի
Չաղ-մսուքանի
Նեղ-վիծրո
Լայն-գանիերի
Որովհետև-իմիտոմռոմ
Շոք-ցխելա
Սուրճ-կղավա
Պաղպաղակ-նակղինի
Ազգանուն-գվարի
Երեխա-բավշվի
Իմ երեխան-շվիլի
Առավոտ-դիլա
Բարի առավոտ-դիլա մշվիդոբիսա
Գիշեր-ղամե
Բարի գիշեր-ղամեմ շվիդոբիսա
Խաղաղ-մշվիդոբա
Կներեք-բոդիշի
Ժամը քանիսն է?-ռոմելի սաթիա
Շատ գիրք-բեվրի ծիգնի
Բոյով-մաղալի
Կոլոտ-դաբալի
Լայն-գանիերի
Նեղ-վիծրո
Նիհար-գամխդարի
Չաղ-մսուքանի
Ես հիշում եմ-մախսովս
Դու հիշում ես-Գախսովս
Նա հիշում է-Ախսովս

Տատիկ-բեբիա

Սկամի -աթոռ

Մագիդա- սեղան

Պանջարա-պատուհան

Կեդելի-պատ

Առաստաղ- ճերի

Հատատակ-իատակի

Դուռ-կարեբի

Իմ-չեմի

Քո-շեմի

Նրա-միսի

Մեր- չվենի

Թքվենի-ձեր

Մաթի-նրանց

Շկապի-պահարան

Չանթա-պայուսակ

ես եմ -մե վար

դու ես -շեն խար

նա է - իս արիս

մենք ենք -չվեն վարթ

դուք եք- թքվեն խար

նրանք են- իսինի արիս

ինչ է քո անունը -շեն ռա քվիա

իմ անուը Անուշ է - մե քվիա Անուշ

վոնցես- ռոգո ռախար
լավ եմ -կարգաթ վար

մեծ դիդի

Փոքր -պատարա

մեծ աղջիկ- դիդի գոգո 

Փոքր տղա- պատարա բիջի

քույր-դա

եխպայր-ձյմա

ընտանիք -օջախի

մամա-դեդա

պապա- մամա

գալիս եմ -մոդի վար

տատիկ-բերիա, բաբո

պապաիկ-պապա, բաբուա

առա-ոչ

հա, այո- կի, խո, դիախ

աք-այստեղ

էք- սա

իք-այնտեղ

ով -վին

ջուր-ծղալի
գորտ-բակխակխի

երկուշբտի-օրշաբաթի
երեքշաբթի-սամշաբաթի
չորեքշաբթի- օթխշաբաթի
հնգշաբթի-խութշաբաթի
ուրբաթ- պարասկևի
շաբաթ-շաբաթի
կիրակի-վիրա
այսօր- դղես
վաղը-խվալ
երեկ-գուշին
րա-ինչ
մե սոմխեթի վար- ես հայ եմ
քարթֆելի-վրացի
սաքարթֆելի- վրաստան
սոմխեթի- հայաստան
մադլոբա- շնորհակալություն
հիմա-եղլա
ամիս-թվե
օր-դղե
գիտեմ- վիցի
գիտես-իցի
գիտի-իցիս
գիտենք- վիցիթ
գիտեք-իցիթ
գիտեն-իցիա

Մեց-եսել

Օթախի-սենյակ

Մագիդազե-սեղանի վրա

Սկամիզե-աթոռի վրա

Սախելի- ամուն

Շավի-սև

Փերի-գույն

Լուրճի-կապույտ

Ցիսփերի-երկնագույն

Արև-մզե

Լուսին-մթֆարե

Ամպ, երկինք-ցա

Աստղ-վարսկվլավի

Բեվրի-շատ

ծխախոտի վնասակար ազդեցությունը առողջության վրա

ծխախոտի վնասակար ազդեցությունը առողջության վրա

Ծխախոտի ծխի բաղադրամասերը, հիմնականում նիկոտինը, ակտիվորեն ազդում են բոլոր նյարդային ֆունկցիաների վրա, իսկ առավել զգայուն են կենտրոնական նյարդային համակարգը և առաջին հերթին գլխուղեղի բջիջները:

Վահան Տերյան

Իմ Տերյանը

 Վահան Տերյանը ինձ համար յուրհատուկ է:Գրականության աշխարհում Տերյանը իմ ամենա սիրելի բանաստեղծն է :Վահան Տերյանի բանաստեղծությունները ընթերցելով  ես կարծես մասնակիցը լինեմ նրա եթերային սիրո ։